Văn thơ Bác

Tháng 8 có 2 câu chuyện liên quan đến văn thơ Bác Hồ đăng trên 2 tạp chi trong nước.

Tờ Hồn Việt loại 1 bài thơ bị coi là của Bác Hồ ra khỏi danh mục tác phẩm của Bác.

Còn tờ Xưa Nay thêm vào truyện ngắn Lời than của Bà Trưng Trắc (Nguyễn Ái Quốc viết bằng tiếng Pháp) một đoạn bị kiểm duyệt ta cắt bỏ.

Bài thơ bị coi là của cụ Hồ mà Hồn Việt bảo không phải, như sau:

Bác tôi, tôi bác cũng anh hùng/ Cũng bậc thi thơ cũng kiếm cung/Bác đánh quân Nguyên thanh kiếm bạc/ Tôi xua giặc Pháp ngọn cờ hồng/ Bác đưa dân ta qua nô lệ/ Tôi dẫn năm châu tới đại đồng/Bác có anh linh cười một tiếng/Mừng tôi cách mạng đã thành công.

“Bác” trong bài thơ này là Trần Hưng Đạo. Nhiều trang web hải ngoại nghét cụ Hồ vẫn dẫn bài thơ này ra để mắng cụ là hỗn với tiền nhân.

Tờ Hồn Việt nói đây không phải là thơ Bác, vì nó bình thường, mòn sáo, cá nhân, tuy nhiên chưa dám mắng bài thơ là hỗn.

Còn đoạn bị kiểm duyệt trong truyện Lời than của bà Trưng Trắc, là đoạn cụ Hồ khen Gia Long để chửi Khải Định, có thể tạm dịch ra tiếng Việt như sau:

“Với lòng quả cảm vô song và với đức hạnh trong sáng không tì vết, như vàng ròng lấp lánh sau ngàn lần thử lửa, ông tổ ngươi, vua Gia Long tôn quí và tài ba bội phần, sau biết bao thăng trầm và khổ đau vô bờ, đã để lại cho ngươi một đất nước giàu có, một dân tộc độc lập, một quốc gia được các kẻ mạnh vị nể và kẻ yếu kính mến, với một tương lai đầy sức sống và triển vọng”.

Truyện ngắn này cụ Hồ viết ở Pháp năm 1922 khi sử học cách mạng Việt Nam chưa ra đời nên chưa coi triều Nguyễn-bắt đầu từ Gia Long là phản động. Bản dịch công bố ở Việt Nam từ 1969 khi sử học cách mạng Việt Nam đã coi Gia Long là phản động rồi, cụ Hồ khen Gia Long thế bất tiện cho học trò quá, dù ý cụ chỉ là chửi Khải Định thôi.